Otizm
Otizm, doğuştan olan, beynin ve sinir sisteminin farklı yapısından ya da işleyişinden kaynaklandığı kabul edilen nörobiyolojik bir bozukluktur. Başkalarıyla etkileşimde bulunmayı engelleyen ve kişinin kendi iç dünyasıyla baş başa kalmasına yol açan otizm, genellikle 3 yaştan önce ortaya çıkmakta ve bireylerin sosyal iletişim, etkileşim ve davranışlarını olumsuz olarak etkilemektedir.
Otizm nedir
Otizmli kişiler diğer insanlardan farklı davranabilirler.
Otizmli kişiler:
-
diğer insanlarla iletişim kurmakta ve etkileşimde zorlanabilir
-
diğer insanların nasıl düşündüğünü veya hissettiğini anlamakta zorluk çekebilir
-
parlak ışıklar veya yüksek sesleri bunaltıcı, stresli veya rahatsız edici bulabilir
-
alışılmadık durumlar ve sosyal olaylar karşısında kaygılanabilir veya kızabilir
-
bilgiyi alması daha uzun sürebilir
-
aynı şeyleri tekrar tekrar düşünebilir veya yapabilir
Otizm bir hastalık değildir
Otizmli olması bir kişinin bir hastalığı veya rahatsızlığı olduğu anlamına gelmez. Bu, beyninin diğer insanlardan farklı şekilde çalıştığı anlamına gelir.
Bu doğuştan gelen bir şey. Otizm belirtileri çok küçükken fark edilebilir ya da yaşlanıncaya kadar fark edilmeyebilir.
Eğer kişi otizmliyse, tüm yaşamı boyunca otizmli olur.
Otizm tedavisi olan tıbbi bir durum değildir. Ancak bazı insanların belirli konularda kendilerine yardımcı olması için desteğe ihtiyaçları vardır.
Otizmli insanlar dolu dolu bir hayat yaşayabilir
Otizmli olması kişinin iyi bir yaşam sürmenizi engellemez.
Herkes gibi otizmli kişilerin de iyi oldukları şeylerin yanı sıra zorluk yaşadıkları şeyler de vardır.
Otizmli olmak asla arkadaş edinemeyeceğiniz, ilişkiler kuramayacağınız veya iş bulamayacağınız anlamına gelmez. Ancak bu konularda ekstra yardıma ihtiyacınız olabilir.
Otizm herkes için farklıdır
Otizm bir yelpazedir. Bu, otizmi olan herkesin farklı olduğu anlamına gelir.
Bazı otizmli bireylerin desteğe ihtiyaçları çok azdır veya hiç yoktur. Bazılarının ise her gün bir ebeveynin veya bakıcının yardımına ihtiyacı olabilir.
Otizm için başka isimler de kullanılır
Bazı insanlar tarafından otizm için kullanılan başka isimler de vardır, örneğin:
Otizm Spektrum Bozukluğu (ASD), Otizmin tıbbi adıdır.
Asperger sendromu, bazı insanlar tarafından ortalama veya ortalamanın üzerinde zekaya sahip otistik insanları tanımlamak için kullanılır.
Otizme neyin sebep olduğu belli değildir
Otizme neyin sebep olduğunu ya da bir nedeni olup olmadığını kimse bilmiyor.
Aynı ailedeki insanları etkileyebilir. Bu nedenle bazen ebeveynleri tarafından çocuğa aktarılabilir.
Otizm:
kötü ebeveynlikten kaynaklanmıyor
aşılardan kaynaklanmıyor
yiyeceklerle ilgil değil
başkalarına yayabileceğiniz bir enfeksiyon değil
Otizmli insanlar her seviyede zekaya sahip olabilir
Otizmli insanlar ortalama ya da ortalamanın üzerinde zekaya sahiptir.
Otizmli bazı insanların öğrenme güçlüğü vardır. Bu, kendilerine bakmakta zorlanabilecekleri ve günlük yaşamda yardıma ihtiyaç duyabilecekleri anlamına gelir.
Otizmli kişilerin başka rahatsızlıkları da olabilir
Otizmli kişilerde sıklıkla aşağıdaki gibi başka durumlar da görülür:
dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu
disleksi
anksiyete
depresyon
epilepsi
Çocuklarda otizm belirtileri
Küçük çocuklarda otizm
Küçük çocuklarda otizm belirtileri şunlardır:
ismine yanıt vermemek
göz temasından kaçınmak
onlara gülümsediğinde gülümsememek
belirli bir tat, koku veya sesten hoşlanmadıklarında çok üzülmek
ellerini çırpmak, parmaklarını şıklatmak veya vücudunu sallamak gibi tekrarlayan hareketler
diğer çocuklar kadar fazla konuşmamak
çok fazla rol yapma oyunu oynamamak
aynı ifadeleri tekrarlamak
Daha büyük çocuklarda otizm
Daha büyük çocuklarda otizm belirtileri şunlardır:
başkalarının ne düşündüğünü veya hissettiğini anlamıyor gibi görünmek
ifadeleri tekrarlamak ve 'başkalarına' konuşuyor gibi alışılmadık konuşmalar
katı bir günlük rutinden hoşlanmak ve bu değişirse çok üzülmek
belirli konulara veya etkinliklere çok yoğun ilgi duymak
onlardan bir şey yapmalarını istediğinde çok üzülmek
arkadaş edinmekte zorluk çekmek veya kendi başına kalmayı tercih etmek
olayları kelimenin tam anlamıyla ele almak – örneğin “kafası atmak” gibi ifadeleri anlamayabilirler
nasıl hissettiklerini söylemekte zorlanmak
Kız ve erkek çocuklarında otizm
Otizm bazen kızlarda ve erkeklerde farklı olabiliyor.
Otizmli kızlar şunları yapabilir:
diğer çocukların davranış ve oyun tarzlarını kopyalayarak bazı otizm belirtilerini gizlemek
zor buldukları durumlarda geri çekilmek
sosyal durumlarla daha iyi başa çıkıyor gibi görünmek
tekrarlayan davranışlara dair daha az işaret göstermek
Bu, otizmin kızlarda tespit edilmesinin daha zor olabileceği anlamına geliyor.
Otizmli çocuğunuza günlük yaşamda nasıl yardımcı olabilirsiniz
Çocuğunuzun iletişim kurmasına nasıl yardımcı olabilirsiniz?
çocuğunuzun adını kullanın ki onunla konuştuğunuzu bilsinler
dili basit ve anlaşılır tutun
yavaş ve net konuşun
söylediklerinizi desteklemek için basit jestler, göz teması ve resimler veya semboller kullanın
çocuğunuzun söylediklerinizi anlaması için fazladan zaman tanıyın
çocuğunuza çok fazla soru sormamaya çalışın
gürültülü veya kalabalık bir yerde konuşmamaya çalışın
birden fazla anlamı olabilecek şeyleri söylememeye çalışın
doktorunuza bir konuşma ve dil terapistinden yardım alıp alamayacağınızı sorun
Anksiyete ile başa çıkmak
Kaygı birçok otistik çocuğu ve yetişkini etkiler. Çevrelerinde olup bitenleri anlamlandıramamak, otistik olmayan kişiler tarafından yanlış anlaşıldığını veya kabul edilmediğini hissetmek buna neden olabilir.
Çocuğunuzun neden kaygılı hissettiğini bulmaya çalışın.
Bunun nedeni şunlar olabilir:
duygularını tanımlama, anlama veya yönetmede zorluk
rutinde bir değişiklik – çocuğunuzun okuldaki sınıf değişikliği gibi herhangi bir değişikliğe hazırlanmasına yardımcı olabilir
gürültülü veya parlak renkli bir yer – çocuğunuzu başka bir oda gibi daha sakin bir yere götürmek yardımcı olabilir
Çocuğunuzun davranışına yardımcı olmak
Sağlık uzmanlarının bazı davranışları "zorlayıcı" olarak adlandırdığını duyabilirsiniz. Bazı otistik çocukların şöyle davranışları vardır:
Stereotip Davranışlar – bir tür tekrarlayan davranışlar
Sallanmak, zıplamak, dönmek, kafa sallamak
El çırpma, parmak sallama, lastik bantları sallama
kelimeleri, cümleleri veya sesleri tekrarlamak
ışıklara veya dönen nesnelere bakmak
Öfke Nöbetleri– tamamen bunalmış olmanın neden olduğu tam bir kontrol kaybı
Öfke nöbetlerini önlemek her zaman mümkün olmayabilir ancak erken aşamada yardımcı olabilecek bazı şeyler yapabilirsiniz.
sakinleştirici müzik dinlemek için çocuğunuzun kulaklık takmasına izin verin
parlak ışıkları kapatmak veya ortadan kaldırmak
keman oyuncakları gibi dikkat dağıtıcı teknikler
okula gidiş yolunun farklı olması gibi rutindeki herhangi bir değişikliği önceden planlamak
Bu davranışlarla ilişkilendirilebilecek bazı durumlar şunlardır:
parlak ışıklar, sesler, dokunma veya acı gibi şeylere aşırı veya az duyarlı olmak
kaygı, özellikle rutinler aniden değiştiğinde
etraflarında olup bitenleri anlamlandıramamak
hasta olmak veya acı çekmek
Bazı otistik çocuklar fiziksel veya sözel olarak da saldırgan olabilirler. Davranışları kendilerine veya başkalarına zarar verebilir. Ancak tüm otistik çocukların farklı olduğunu ve her günün zorlayıcı veya stresli olmayacağını unutmayın.
Bu davranışlar sizin veya çocuğunuzun hatası değildir.
Birçok otistik çocuk, duygularını yönetmelerine ve çevrelerini anlamlandırmalarına yardımcı olacak bir dizi davranış kullanır. Bazen keyif için yapılırlar.
Hakkında bir şeyler yapabileceğiniz sinir krizlerini tespit edip edemeyeceğinizi görmek için birkaç hafta boyunca bir günlük tutmak yardımcı olabilir.
Ergoterapist'e Sor
Ücretsiz ön görüşme ve detaylı bilgi almak için randevunuzu hemen oluşturabilirsiniz